Naar wie de werkelijke ontdekker van het acetylsalicylzuur was is uitgebreid onafhankelijk onderzoek gedaan nadat Arthur Eichengrün de ontdekking claimde terwijl deze door Bayer aan diens assistent Felix Hoffmann werd toegeschreven. Onafhankelijk (Schots) onderzoek wees Eichengrün aan als ontdekker, men vermoedt dat Bayer Eichengrün wegens zijn joodse achtergrond liever niet vernoemd had. Chemie-farmacieconcern Bayer wordt vaak genoemd als een van de grote sponsors van Hitler en zijn nationaalsocialisme.
Pijnstiller, koortsverlager en ontstekingsremmer
Er bestaat nogal wat verwarring omtrent ‘het aspirientje’. Veel mensen denken dat paracetamol ook aspirine is. Nee, aspirine is acetylsalicylzuur, paracetamol is heel iets anders. Paracetamol is een pijnstiller die ook een koortsverlagende werking heeft. Aspirine heeft behalve een pijnstillende en koortsverlagende werking ook een ontstekingsremmend effect.
(Bij)werkingen
In tegenstelling tot paracetamol heeft aspirine als veel voorkomende bijwerkingen maagklachten en het optreden van bloedingen door een bloedverdunnend effect. Door deze bijwerkingen geven veel artsen voor pijnstilling de voorkeur aan paracetamol.
Aspirine bij hart- en vaarziekten
Als pijnstiller bestaat aspirine in tabletten van meestal 500 mg. Er werd echter ontdekt dat de mild bloedverdunnende werking van ‘kinderaspirientjes’, tabletten van 30 tot 100 mg, een gunstig effect heeft bij de voorkoming van hart- en vaatziekten. Aspirine remt het samenklonteren van bloedplaatjes en zo vermindert het de kans op herhaling van een hersen- of hartinfarct met ongeveer 40%. Aspirine wordt tegenwoordig wereldwijd voorgeschreven aan hart- en vaatpatiënten.
Leids onderzoek toonde in 2014 aan dat ’s avonds slikken van het kinderaspirientje het meest effectief is, helaas slikken veel mensen het nog steeds met ontbijt of lunch. Het kinderaspirientje komt voor onder vele namen, zoals acetylsalicylzuur, carbasalaat calcium, Ascal, Asaflow (Belgie), Adiro en AAS (Spanje). Ruim 1.1 miljoen Nederlanders slikken het ter voorkoming van hart- en vaatziekten.
Aspirine en kanker
In de loop der jaren bleek dat mensen die wegens hart- en vaatziekten een lage dosis aspirine slikken minder kans hebben op het krijgen van bepaalde soorten kanker. Dit wordt verklaard uit het feit dat aspirine het samenklonteren van bloedplaatjes remt. Tumorcellen ‘verstoppen’ zich vaak in een klein stolsel om aan het afweersysteem te ontsnappen. Aspirine stopt dat waardoor de tumorcellen herkend worden door afweercellen en het uitzaaien van kanker wordt voorkomen.
Naar aanleiding hiervan zijn wereldwijd vele studies uitgevoerd. Zo bleek dat patiënten die voor preventie van hart- en vaatziekten een lage dosis aspirine slikten twee maal zo lang kanker van het maag-darmkanaal overleefden als patiënten die geen aspirine slikten. Studies naar de effecten van aspirine bij onder meer prostaatkanker en borstkanker worden thans uitgevoerd.
Preventief voorschrijven van aspirine bij gezonde mensen van 50-64 jaar zou 7 tot 10 procent van de gevallen van kanker voorkomen.
Is aspirine nu een nieuw wondermiddel bij kanker? Placebogecontroleerde studies zullen het onomstotelijk moeten bewijzen. Voorlopig weten we dat aspirine in enige mate lijkt te beschermen tegen kankers van het maag-darmkanaal, en in mindere mate ook tegen prostaat- en longkanker. Naar de rol van aspirine tegen andere kankers zijn wereldwijd onderzoeken gaande. Voor grote groepen kankerpatiënten zou aspirine in de toekomst wel eens een heel nuttige, relatief veilige en goedkope toevoeging aan de behandeling kunnen zijn.
Iedereen aan de aspirine?
De vraag is nu of iedereen boven de 50 jaar aspirine moet gaan slikken. Tegenstanders argumenteren dat het geven van medicatie aan gezonde mensen ongewenst is en leidt tot ‘medicalisering’ van de samenleving. Aspirine heeft ook bijwerkingen. Vooral mensen van boven de 70 jaar, zeker als zij roken, veel alcohol drinken of regelmatig ontstekingsremmende pijnstillers slikken, hebben een verhoogde kans op maag-darmbloedingen. Patiënten met astma hebben een aanzienlijk verhoogde kans op allergische reacties met aspirine. Voor deze groepen lijkt het preventief slikken van aspirine niet voor de hand liggend. Bovendien, aspirine mag veelbelovend lijken voor de preventie van kanker, stoppen met roken en afvallen bij overgewicht zijn in dat opzicht zeker zo effectief.
Van de andere kant, als een goede kosten-batenanalyse aantoont dat het slikken van een relatief onschuldig middel voor bepaalde (risico)groepen minder kans op ziekte oplevert, wat is er in dat geval dan tegen medicalisering?
Je bent wat je eet
Steeds vaker wordt voor de preventie van kanker het belang van gezond eten benadrukt. Veel groenten, fruit, variatie. Olijfolie, af en toe een vet visje. Weinig vlees, meer bewegen. Steeds vaker ook wordt de gezondheid van ons voedsel in twijfel getrokken. De vraag naar voedsel wordt met de almaar toenemende wereldbevolking steeds groter, voedsel zal dus haast wel op industriële wijze geproduceerd moeten worden, met behulp van genetische manipulatie en pesticiden, om een zo hoog mogelijke opbrengst te bereiken. Eet je veel groenten en fruit dan blijk je, ondanks beweringen van de autoriteiten, pesticiden binnen te krijgen waarvan de gezondheidseffecten op langere termijn nog niet voldoende bekend zijn. Sommige pesticiden zouden kankerverwekkend zijn, de producenten bestrijden dit maar veel wetenschappers hebben zo hun twijfels.
In september 2016 is een megafusie ontstaan tussen een Europese chemiereus en het zwaar omstreden Amerikaanse Monsanto, een van de grootste zaden- en pesticidenproducenten ter wereld. Onder meer de mondiale bijensterfte wordt geweten aan pesticiden van Monsanto. Het bedrijf dat uit deze fusie voortkomt zal grote invloed hebben op alle aspecten van onze voedselvoorziening en dus ook op onze gezondheid.
De naam van die Europese chemiereus? Juist, Bayer.
Gelukkig maken ‘unsere Freunde’ ook aspirientjes!
Jan Otto Landman is sinds 1998 werkzaam als huisarts in Spanje. Zijn praktijk wordt gekenmerkt door een zeer gevarieerd patiëntenbestand. Zo zijn er gedurende de wintermaanden vele Nederlandse overwinteraars en is er Interne linkeen hausse aan toeristen in de zomermaanden. De in Spanje wonende Nederlanders en andere Noord-Europeanen vormen een constante factor. Dr. Landman heeft twee praktijken aan de Costa del Sol. Zijn eerste praktijk is gevestigd in het levendige La Carihuela, de oude en populaire visserswijk in Torremolinos/Benalmádena. De tweede praktijk is gevestigd in Fuengirola in Clinica Xanit Fuengirola.
HIER vindt u meer informatie over onze bloggers.
