Bij een grote innovatieve farmaceut deed ik onderzoek aan nieuwe middelen voor het centrale zenuwstelsel. Ik kende alle angstremmers, angstopwekkers en antidepressiva uit mijn hoofd. Toen mijn leidinggevende trekjes van overspannenheid begon te vertonen moest hij naar de bedrijfsarts. Toen hij weer de werkkamer binnenwandelde vroeg ik wat voor therapie hij voorgeschreven had gekregen. Ik vermoedde in mijn naïviteit een lage dosis van een van de langwerkende benzodiazepinen. Zijn antwoord was ‘aromatherapy’. Ik vroeg om een toelichting want we verdienden toch ons geld met anxiolytica. ‘Those are for the customers, not for us’, was zijn antwoord, oftewel ‘don’t get high on your own supply’.

Toen ik een promotieplek kreeg, kwam ik binnen in het Britse academische milieu. Alles leek in eerste instantie bona fide, maar er waren toch wat opmerkelijke dingen aan de hand met het markante echtpaar dat de afdeling bestuurde. Beiden reden ze in een fonkelende Jaguar met een persoonlijk kenteken, ze leefden op een landgoed en gedroegen zich als adel. Naar verluidt hadden ze zeer veel geld verdiend met de fabricage van data voor een grote farmaceut.

Over proefdierethiek zijn boeken vol geschreven en ik heb er twee gelezen, een pro en een contra dierproeven. De ervaring heeft me geleerd dat proefdieren niet altijd de brandstof voor het verwerven van toepasbare medische kennis zijn. Ze worden absoluut ook ingezet als brandstof voor publicaties en carrières.

Als postdoc deed ik PET-onderzoek bij patiënten en gezonde vrijwilligers. Eén proefpersoon overleed kort na de PET-scan. Ze was al oud, maar haar vriendinnen wilden niet meer in de scanner. Ze vroegen zich af of ze zonder de scan nog had geleefd. Ik kreeg later de opdracht om dergelijke scans te maken bij psychiatrische patiënten. Ik heb die opdracht geweigerd.

Intussen ontdekte ik een pijnbehandeling zonder medicijnen. De behandeling is comfortabel en mild en kent geen nare bijwerkingen. Een magnetisch veld stimuleert de hersenen in een bepaald ritme en dat corrigeert de hersengolven. De instelling waar ik toen werkte wilde het niet opnemen in haar arsenaal van pijnbestrijdingen. Liever hielden ze zich aan de oude protocollen van pillen, prikken en het stukbranden van zenuwen. Daarom werk ik nu zelfstandig en help ik de pijnlijdende medemens tegen een onkostenvergoeding. Bij drie kwart van de chronische pijnklachten kunnen we de pijn in belangrijke mate verminderen.

Ik ontving hierover laatst een mail van een ex-collega. ‘Ik heb grote morele bezwaren tegen de stap die je hebt gezet en met name tegen het bedrag dat je patiënten vraagt. Ik vind het te vroeg en daardoor te duur. Ik ben er geschrokken, verbijsterd en verdrietig van.’

In China eten ze honden, er is geen universele ethiek.

Dr.Ruud Kortekaas is neurowetenschapper en gastonderzoeker UMCG/RuG.
Meer informatie over zijn werk is HIER te vinden.