Het zijn er al 1000 in Nederland en u bent er mogelijk al een tegengekomen tijdens een bezoek aan het ziekenhuis of huisartspraktijk. De Physician Assistant, kortweg PA. Op 29 januari jl. publiceerde Max Vandaag een blog van huisarts Ted van Essen met de titel ‘Dokter ja, dokter nee’. Belangrijk punt dat naar voren werd gebracht is dat patiënten naast de dokter ook met nieuwe beroepen in de zorg te maken krijgen. De wet BIG regelt wat deze beroepen mogen doen. Het beroep van PA is uit Amerika overgewaaid en in Nederland geïntroduceerd om de kwaliteit en effectiviteit van de zorg te verhogen. Maar hoe werkt dat in de praktijk?

Werkbezoeken UMCU en Sint Maartenskliniek
Na mijn aantreden als directeur van de beroepsvereniging van de PA’s (NAPA), wilde ik kennis maken met het beroep. Het was voor mij ook een vrij onbekend beroep. Ik heb twee dagen mee mogen lopen met PA’s om te zien wat de PA’s in de praktijk doen. De patiënten worden bij het maken van een afspraak bij een arts op PA ingepland. Dat geldt voor consulten in de huisartspraktijken, maar ook in ziekenhuizen bij bijv. operaties en andere ingrepen. De PA wordt ingezet op taken die vergelijkbaar zijn met die van de arts-assistent: opname, polikliniek, zaalarts, poliklinische (OK).

Tijdens mijn werkbezoek aan de afdeling cardiologie van het UMCU was ik bij een operatie aanwezig waarbij een pacemaker door de physician assistant werd geplaatst. Dat is een van de routineverrichtingen die in het UMCU door de PA wordt uitgevoerd. Om dat zelfstandig te mogen doen, worden eerst afspraken met de medisch specialist hierover gemaakt.

Bij het bezoek aan Sint Maartenskliniek in Nijmegen was ik bij het spreekuur van de PA reumatologie aanwezig, waar patiënten met diverse problemen kwamen. De PA nam de anamnese af, deed lichamelijk onderzoek, schreef medicijnen voor of verwees ze door naar de medisch specialist. De patiënten krijgen bij het maken van de afspraak of tijdens het consult te horen dat zij door een PA worden geholpen. Sommige vragen kort wat dat inhoudt en gaan vervolgens verder met hun verhaal. Uit de evaluaties (rapport VoorBighouden en VoorBigHouden 2) blijkt dat de zorg verleend door de PA veilig en doeltreffend is. Dat zal ertoe leiden dat deze beroepen binnenkort definitief in de wet BIG opgenomen gaan worden. Nederland loopt op dit terrein voorop in de wereld.

Physician assistant belangrijke schakel
Het rapport ‘Innovatie Zorgberoepen & Opleidingen’ van het Zorginstituut beschrijft de toekomstige vraag naar zorg. Belangrijk begrip hierin is ‘patiëntgerichte zorg’. De patiënten staan centraal in hun eigen zorgproces en een team van zorgprofessionals werkt mét hen. De zorg van de toekomst zal ongetwijfeld anders ingericht moeten worden, waarbij de PA een onmisbare sleutel wordt en de generalistische blik en continuïteit voor de patiënt kan borgen.

Mocht u de PA nog niet kennen… u zult er ongetwijfeld in de toekomst mee te maken krijgen. En wees gerust, u zult versteld staan van de deskundigheid en laagdrempeligheid waarmee zij u te woord staan. Dat heb ik tijdens mijn werkbezoeken kunnen ervaren. 

Milena Babovic is directeur van de Nederlandse Associatie voor Physician Assistants (NAPA) en van Registerplein. Daarnaast is zij eigenaar van het adviesbureau MV2 Consult. 
HIER vindt u meer informatie over onze bloggers. Blogs worden geschreven op persoonlijke titel en weerspiegelen niet perse de mening van de redactie.